Wat heeft je ertoe gebracht om binnenhuisarchitect te worden?
Als kind verveelde ik me vaak en mijn ouders wilden me niet de hele tijd bezighouden. Achteraf bekeken hadden ze groot gelijk en daarvoor ben ik mijn ouders dankbaar. Ik speelde dus veel buiten, in de tuin. Ik keek veel naar de natuur. Ik kon bijvoorbeeld uren naar een slak zitten kijken. En dat heeft denk ik geleid tot die creativiteit die ik nu in me heb. Doordat ik mezelf vaak moest bezighouden, kon ik ook mijn waarnemingsvermogen aanscherpen. Ik veranderde toen ook al regelmatig elk hoekje van mijn kamer en hakte bijvoorbeeld mijn meubels in stukken als ik daar zin in had. Die waren van Kewlox, dus dat was heel gemakkelijk (lacht). Ik vond het ook leuk om behang in stukken te knippen en over het plafond te laten doorlopen. Dat zat toen al in me.
Het feit dat ik een tekenwedstrijd voor kinderen won, gaf me het nodige zelfvertrouwen. Ik had nooit gedacht dat ik zou winnen en toch won ik. En ik dacht toen bij mezelf dat ik misschien wel talent in die richting had.
Toen ik eenmaal begon aan mijn opleiding aan de Academie voor Schone Kunsten, ging ik naar de bibliotheek om me in de kleurenleer te verdiepen. Ik had ook een enthousiaste leraar, die zijn passie aan me heeft doorgegeven.
Licht geeft echt een dramatisch accent aan een interieur. Sandrine Devos
Wat houdt een kleuronderzoek in?
Ik ga ter plaatse kijken (bij een particulier of een bedrijf). Ik luister zorgvuldig naar de behoeften van de mensen en let goed op de geschiedenis van het gebouw en op de ligging van het huis. Ik werk in 3D om kleur in de architectuur te brengen. Ik maak speelse kleurovergangen tussen de verschillende delen van het huis en dat zorgt voor veel rondere interieurs.
Je kiest de kleuren ter plaatse op basis van een bestaand materiaal, bestaande gegevenheden, een toekomstig materiaal of een meubelstuk dat is besteld. Je moet echt rekening houden met dingen als erfgoed, omgeving en functioneel gebruik. In een woonkamer doe je niet hetzelfde als in een eetkamer of een restaurant.
Een goede kleurspecialist doseert, is bekend met de kleurenpsychologie en weet wat het effect van kleuren op mensen is.
Welke rol speelt licht in jouw werk als designer en kleurspecialist?
Licht speelt een essentiële rol in mijn werk. Ik besteed er veel tijd aan: het is min of meer de kers op de taart.
Bij een renovatie of een aanbouw weet ik dat je het licht in de hoogte van de ramen moet zoeken. Ik probeer zo veel mogelijk licht in het interieur te brengen door hoge ramen of een lichtbron op het hoogste punt, met name dakramen, te gebruiken als er geen andere oplossing is. In een huis met een gevel onder monumentenzorg bijvoorbeeld was de klant heel sceptisch, maar heeft het dakraam voor een waanzinnige lichtopbrengst in de badkamer gezorgd.
Daglicht van buiten via de bovenkant in het interieur brengen, is een van mijn eerste taken. Alle richtingen zijn interessant, of een huis nu op het noorden, westen of zuiden ligt! Aan de noordkant bijvoorbeeld heb je blauwachtig licht, dat meer energie geeft. Dat stimuleert, is aangenaam en voorkomt dat de kamer te warm wordt. Voor een werkplek is dat interessanter. Ideaal is als je van alle soorten licht kunt profiteren op verschillende momenten van de dag.
Licht is een van de eerste dingen waar je aan denkt bij een huisinrichting, maarje moet open-minded blijven. Een huis is een eenheid: er moet een algemene samenhang zijn. Je moet open blijven staan voor andere aspecten, zoals de op maat gemaakte meubels, het concept (een verhaal vertellen), het project als zodanig en de kunstmatige (decoratieve) verlichting, die van invloed zijn op de uitstraling van het project.
Vervolgens kijk je naar de verlichting als geheel: variatie in eenzelfde interieur, decoratieve, functionele of accentverlichting, bijvoorbeeld om een kunstwerk te doen uitkomen, lichtbakens enzovoort. Licht geeft echt een dramatisch accent aan een interieur.
Op het gebied van kunstmatige verlichting is er veel veranderd. Tegenwoordig vind je bijvoorbeeld verlichting die een tekort aan daglicht kan opvangen met dimmers die de dageraad en zonsondergang nabootsen om de aanmaak van melatonine te bevorderen, zodat je ’s nachts goed kunt slapen.
Wat draagt licht in het algemeen bij aan interieurprojecten?
 |
 |
 |
 |
Als ik een rood voorwerp verlicht met te koud (blauwachtig) licht, wordt het grijs. Als ik dat rode voorwerp wil benadrukken, moet ik het juist verlichten met heel warm licht. Op dat moment werk je met de lichttemperatuur, die in graden Kelvin wordt gemeten. Het klinkt tegenstrijdig, maar hoe lager de temperatuur, hoe warmer het licht:
Wanneer je bijvoorbeeld tegels uitkiest in een showroom, moet je wel oppassen. Wanneer de vloer is gelegd, zorgt de verlichting soms voor vervelende verrassingen. Door gewoon de lichtbron te veranderen, los je het probleem op.
Het is belangrijk om verschillen in lichttemperatuur te gebruiken afhankelijk van wat je doet. Als ik het huishouden wil doen, kies ik voor zo veel mogelijk lux. Ik heb namelijk stimulerende verlichting nodig. Anders is het wanneer ik met vrienden aan het borrelen ben. Dan maak ik de accentverlichting aan. Ik dim de lamp boven de tafel en maak een extra lampje aan voor de gezelligheid.
Dat is zo fijn als je kunt moduleren! In mijn huis, dat zich half ondergronds bevindt, heb ik een platdakraam van 120 bij 120 cm geplaatst boven een glazen tegelvloer, die zelf boven een kamer zonder ramen ligt. Overdag wordt de onderste kamer zonder ramen verlicht door het licht dat door het platdakraam valt en ’s avonds heb ik ledverlichting langs de rand van de tegelvloer die naar beneden en naar boven schijnt.
Op je website staat dat een ruimte met de juiste proporties, verlichting en kleur je leven echt kan veranderen. Kun je ons een concreet voorbeeld geven van een project dat dit illustreert?
Een gezin vroeg me op een dag of ik wilde helpen. Het budget was beperkt, dus het ging niet om een grote verbouwing. Ik heb eerst veel weggehaald. Wij westerlingen hebben de neiging om te veel in onze interieurs te zetten onder het motto: “Het kan altijd van pas komen.” Ik heb ruimte gecreëerd voor het (gezins)leven van de bewoners. Hoe meer spullen er zijn, hoe minder je ervan ziet. Maar je bewaart de voorwerpen waar je plezier aan beleeft.
Vervolgens heb ik voor die klanten een goed kleur- en verlichtingsonderzoek uitgevoerd (niet per se duur maar correct).
Een tijdje na die opdracht kreeg ik een mailtje waarin ze schreven: “Sinds alles is gedaan wat u hebt voorgeschreven, zijn we gelukkiger in ons huis.”
Wat kan daglicht wel en kunstlicht niet bijdragen aan kleur?
Ultraviolette straling (daglicht) kan schadelijk zijn, maar afgezien daarvan is daglicht perfect: in de loop van de dag krijg je het hele spectrum.
Hoe zorg je voor harmonie tussen (dag)licht en kleur? Zijn er basisprincipes die je moet respecteren?
Alle kleuren zijn goed. Maar je gaat te ver als je overal in huis een breed palet toepast om de energie van alle kleuren te benutten! Je gebruikt kleuren dus afhankelijk van je behoeften: energie opdoen of juist tot rust komen.
De kleurkeuze wordt bepaald door een behoefte, een functie of een ruimtelijk probleem (te lange of te hoge kamer). Licht en kleur vormen samen een geweldig instrument. Je moet bijvoorbeeld weten dat blauw licht een opwekkend effect heeft, terwijl een blauwe kleur (koel) ontspannend werkt (vermindering van de hartslag). Een warme kleur slokt het volume op, terwijl een koele kleur terugwijkt in de ruimte. Kijk maar naar de natuur: een blauwe hemel is oneindig, terwijl een zonsondergang (rood, oranje, warme, vlammende kleuren) je de indruk geeft dat je de zon met je handen kunt vastpakken.
Je moet ook een tijdloos voorstel kunnen doen, want een particulier interieur wordt niet om de drie jaar overgeschilderd. In een kamer op het noorden, waar het altijd koud is, adviseer ik eerder een warme kleur en omgekeerd. Maar diezelfde sfeer hoeft niet per se overal in de kamer te worden doorgetrokken. Op zich vind ik dat een privéwoning een warme sfeer moet uitstralen, maar dat wil niet zeggen dat een muur in een koele kleur niet is toegestaan. Een elektrisch blauwe muur die wordt verlicht door een lamp van 4000 °K, ziet er bijvoorbeeld schitterend uit.
Ik moet soms argumenteren om de klant over te overtuigen . Maar in de drie dagen dat de verf droogt, moet je niet luisteren naar pubers die langskomen of een schoonmoeder die haar mening geeft. Je gaat ervoor! Pas wanneer alles af is, wordt de betekenis van mijn werk duidelijk.
Wat zijn de actuele trends?
Kiezen voor led en afstappen van halogeen is de trend, met name vanwege het milieu en de besparing. Het resultaat kan verschrikkelijk zijn, hoewel er tegenwoordig ledverlichting van heel goede kwaliteit is. Die is misschien iets duurder, maar je kunt beter wachten en dan iets goeds kopen. Ik zeg altijd tegen mijn klanten: “Als je de middelen niet hebt, moet je de fitting en het peertje laten zitten totdat je de goede lamp kunt kopen.” Een goede lichtkwaliteit (niet te geel), bijvoorbeeld in kantoren of klaslokalen, verhoogt de concentratie en leidt tot meer succes. Dat is superbelangrijk! De keuze van de verlichting is ook een gezondheidskwestie.
Hoe kies je de juiste verlichting?
Je kijkt naar de aanduiding op de verpakking. Vaak staat daar 830, 827 of 840. Als je het niet weet, kies je voor 830:
Heb je nog een paar laatste adviezen voor mensen die hun huis willen renoveren en graag de kleur met het juiste licht willen versterken?
We bedanken Sandrine DEVOS voor haar adviezen, haar uitleg over de wisselwerking tussen (natuurlijk of kunstmatig) licht en kleur en haar bereidheid om mee te werken aan dit interview.
